Przemysły kreatywne, ze szczególnym uwzględnieniem świata mediów i szeroko rozumianych audiowizualiów, należą do najszybciej rozwijających się sektorów w Europie. Dynamiczny rozwój rynku medialnego – zwłaszcza jego cechy kulturotwórcze, aktywizujące współczesnego człowieka na rynku pracy – oraz rola komunikacji medialnej wpływają bezpośrednio na jakość życia społeczno-kulturalnego i politycznego nowoczesnego społeczeństwa, także w Polsce.
– Przemysły kreatywne, w skład których wchodzą przemysły kultury, ze względu na szeroki wachlarz możliwości rozwijania drogi zawodowej w sektorze mediów i sztuk audiowizualnych, potrzebują akademickiego oszlifowania. Branża kreatywna – obejmująca zarówno twórców, jak i organizatorów życia kulturalnego oraz świata mediów – oferuje możliwości rozmaitych form zatrudnienia. Wymaga ona jednocześnie dobrej znajomości obszaru, którego reguły działania są zmienne, zależne od bieżącej sytuacji społeczno-kulturalnej i politycznej, a zatem nieustannie aktualizowane. Aby być aktywnym na rynku przemysłów kreatywnych należy wychodzić naprzeciw nowym możliwościom i trendom. Trzeba zatem wyróżniać się wrażliwością i intuicją w zakresie nowych mediów i szeroko pojętej kultury oraz wysokim poziomem interdyscyplinarnej wiedzy przekraczającej ramy wąskich specjalizacji. Cel i główny atut przemysłów kreatywnych to gruntowna interdyscyplinarna edukacja z pogranicza wielu dziedzin sztuki, kultury, ale także biznesu, aby z jednej strony realizować własne twórcze pomysły, z drugiej prawidłowo i z sukcesem odnaleźć się na rynku. Zatem są połączeniem wiedzy, kreatywności z przedsiębiorczością i dobrze pojętą ekonomiką osobistej produktywności – podkreśla prof. Marek Chamot, m.in. historyk, kulturoznawca, medioznawca, popularyzator historii oraz dziedzictwa kulturowego, publicysta i społecznik, absolwent studiów historycznych na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, pracownik naukowo-dydaktyczny w WSG w Bydgoszczy oraz dyrektor Katedry Przemysłów Kreatywnych WSG.
Przemysły kreatywne to działania, które biorą się z kreatywności, innowacyjności oraz talentu i mają zarazem potencjał tworzenia bogactwa oraz miejsc pracy.
Przemysły kreatywne utożsamiane także z przemysłami kultury są stosunkowo nowym sektorem światowej gospodarki. Sektor ten oparty jest na kreatywnych, innowacyjnych i wynikających z talentu działaniach twórców szeroko pojętej sztuki, mediów i projektowania. Podstawą do zaistnienia tych działań jest bogata i wielodyscyplinarna wiedza twórców sektora kreatywnego, w wyniku której wytwarzane i dystrybuowane są dobra oraz usługi posiadające wartość dodaną (m.in. wysoką jakość, atrakcyjną i przemyślaną formę).
Przemysły kreatywne są stosunkowo nowym obszarem światowego rynku (samo określenie zaistniało w latach ’90), dlatego ich pojawienie się w ofercie jest wielką szansą dla rynku edukacji. Jednocześnie udostępnienie studentom kierunku „przemysły kreatywne” jest naturalnym podążaniem za światowym trendem, który w Polsce dopiero zaczyna być podkreślany i dostrzegany jako obszar przyszłości w dziedzinie gospodarki.
Przemysły kreatywne są istotne ze względu na wielowymiarowość – mogą stać się narzędziem wielu warstw życia. Należy zaznaczyć, że posiadają one mnóstwo kreacyjnych aspektów, z czego do najważniejszych z nich można zaliczyć: społeczny, ekonomiczny, kulturalny oraz związany ze zrównoważonym rozwojem.
1. Aspekt ekonomiczny – Handel produktów sektora kreatywnego staje się coraz większą gałęzią handlu światowego. Od 1996 do 2005 roku światowy eksport sztuk wizualnych wzrósł z 10,3 do 22,1 miliarda. Warto zwrócić uwagę, że w tym samym czasie potroiły się wpływy z obrotów mediów audiowizualnych. Obecnie handel ten jest jeszcze większy.
2. Aspekt kulturowy – Przemysły kreatywne są pomostem, który łączy kulturę i ekonomię. Z jednej strony są czynnikiem kulturotwórczym, z drugiej natomiast stanowią sposób, poprzez który ta kultura wpływa na ekonomię oraz społeczeństwo.
3. Zrównoważony rozwój – Podobnie jak środowisko naturalne, kapitał kulturalny również musi podlegać ochronie. Rolę tę idealnie wypełniają różne gałęzie przemysłów kreatywnych. Sektor kreatywny jest też w swojej idei przyjazny środowisku, ponieważ opiera się na ludziach i ich ideach a nie na surowcach czy ziemi i zwykle jest mniej zależny od infrastruktury przemysłu ciężkiego.
Przemysły kreatywne to przede wszystkim obszar dedykowany indywidualnościom, skierowany na pasję, umiejętność kreacji i tworzenia innowacyjności. Dziedzin kreatywnych wciąż przybywa, jednak do najważniejszych zaliczane są obszary, które skupiają się wokół:
– reklamy,
– filmu i wideo,
– architektury,
– muzyki,
– rynku sztuki i antyków,
– sztuk performatywnych,
– gier komputerowych i wideo,
– rynku wydawniczego,
– rzemiosła,
– oprogramowania,
– wzornictwa,
– radia i telewizji,
– projektowania mody.
Sektory kultury i kreatywne (SKK) odgrywają bardzo ważną rolę w polskiej gospodarce. W 2021 roku w tych sektorach wytworzono ok. 31,2 miliarda PLN wartości dodanej, a jeśli uwzględnimy wpływ pośredni było to ok. 82,4 miliarda PLN (3,58 procent PKB). Za największą część odpowiadają przedsiębiorstwa zajmujące się reklamą. Pod względem wpływu sektorów kreatywnych na PKB – Polska zajmuje trzecie miejsce wśród badanych krajów, ustępując Cyprowi i Szwecji.
Agnieszka Michalik
Źródło: Katedra Przemysłów Kreatywnych Wyższej Szkoły Gospodarki w Bydgoszczy, Polski Instytut Ekonomiczny
Fot.: pixabay.com (zdjęcia ilustracyjne)
