Są niewielkich rozmiarów, łączą w wyglądzie nowoczesność i górski charakter, a do tego są przyjazne środowisku i osobom z niepełnosprawnościami. Rozpoczyna się przebudowa pierwszych dworców w Dolinie Popradu.
Zubrzyk, Rytro i Barcice to pierwsze trzy z dwunastu dworców w tym rejonie, na których startują prace budowlane. Inwestycje są realizowane w ramach Programu Inwestycji Dworcowych na lata 2016-2023 z dofinansowaniem ze środków unijnych z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego. Wszystkie trzy inwestycje to przebudowy dworców, które wpłyną pozytywnie na ich wygląd, funkcjonalność oraz ich bezpośrednie otoczenie.
– W Polsce przybywa komfortowych, bezpiecznych, przyjaznych podróżnym i ekologicznych dworców. Nie inaczej będzie w Dolinie Popradu, gdzie rozpoczynają się właśnie przebudowy trzech obiektów w Zubrzyku, Barcicach i Rytrze. Niebawem dołączą do nich kolejnych dziewięć dworców w Dolinie Popradu – mówi Maciej Małecki, sekretarz stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych.
– Rozpoczęcie przebudowy dworców Zubrzyk, Rytro i Barcice to kolejny element wielkiej modernizacji polskiej kolei. Mieszkańcy powiatu nowosądeckiego zyskają dzięki temu dostęp do bezpiecznej i komfortowej infrastruktury kolejowej. Mam nadzieję, że zmodernizowane budynki wszystkich tych dworców staną się wizytówkami wspomnianych miejscowości, ważnymi centrami społeczności lokalnych i ułatwią pasażerom podróżowanie koleją po Dolinie Popradu. Wszystko to dzięki Programowi Inwestycji Dworcowych, w ramach którego polski rząd przeznaczy do 2023 r. ponad 2 mld zł na modernizację blisko 200 dworców – mówi Andrzej Bittel, sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury.
– Po zakończonej niedawno przebudowie Krakowa Swoszowic, rozpoczynamy prace budowlane na kolejnych trzech dworcach w Małopolsce, tym razem w Dolinie Popradu. Są to obiekty w Zubrzyku, Barcicach i Rytrze. Dzięki inwestycjom staną się one budynkami funkcjonalnymi, przyjaznymi dla podróżnych oraz łączącymi w sobie nowoczesność i górski charakter – podkreśla Ireneusz Maślany, członek zarządu PKP S.A.
– Małopolska od lat konsekwentnie inwestuje w transport kolejowy. Kupujemy nowoczesne pociągi, budujemy innowacyjne zaplecze techniczne. Cieszy fakt, że te milionowe nakłady przynoszą pożądane efekty. Z roku na rok rośnie liczba mieszkańców i turystów, którzy zamiast samochodu wybierają szybkie i ekonomiczne pociągi kursujące po regionie. Modernizacja dworców kolejowych w Dolinie Popradu to inwestycja, która nie tylko usprawni funkcjonowanie okolicznych mieszkańców, ale sprawi, że ziemia sądecka będzie atrakcyjniejsza dla turystów. Cały projekt to wartość ponad 60 milionów złotych, z czego 37 milionów pochodzi z funduszy europejskich. To dzięki nim możemy w Małopolsce tworzyć infrastrukturę kolejową na miarę XXI wieku – mówi Witold Kozłowski, marszałek województwa małopolskiego.
– Modernizacja polskiej kolei i zwiększenie jej udziału zarówno w przewozach pasażerskich, jak i towarowych to część Europejskiego Zielonego Ładu. Kolej ma olbrzymi potencjał proekologiczny dlatego Fundusze Europejskie już od ponad 20 lat wspierają szeroko zakrojoną modernizację głównych szlaków kolejowych przebiegających przez Polskę. Lada moment zakończy się, wsparta w 81% z budżetu Unii Europejskiej, kompleksowa modernizacja kolei w Krakowie, a kontynuowane będzie unowocześnienie linii dojazdowych do stolicy Małopolski oraz wsparcie przebudowy dworców w regionie. Teraz przyszedł czas na dworce w Dolinie Popradu. Dzięki unijnemu wsparciu dworcom w Zubrzyku, Rytrze i Barcicach udało się zapewnić budżet pozwalający, nie tylko na ich odnowienie ale także na ich kompleksową modernizację. To jeden z elementów unijnej strategii, której zamysłem jest aby kolej w państwach Unii Europejskiej stała się środkiem transportu pierwszego wyboru – mówi Christopher Todd, dyrektor Wydziału ds. Polski w Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej Komisji Europejskiej.
Zubrzyk (od)nowa
Niezwykłą metamorfozę przejdzie dworzec w Zubrzyku. Połączy on w sobie styl nowoczesny w architekturze z elementami stylów górskiego oraz skandynawskiego. Ich wyrazem będzie elewacja, pomalowana na biało, z dużymi powierzchniami przeszklonymi w obrębie poczekalni oraz detalem w postaci drewnopodobnej okładziny wykonanej z bazaltu. To właśnie na niej od strony peronów zostanie zamontowany zegar. Nowy wygląd dworca dopełnią nowe poszycie dachowe wykonane z blachy aluminiowo-cynkowej oraz iluminacja nocna wykonana w technologii LED, podkreślająca strefę wejścia do budynku i jego zarys. Prosta bryła dworca zostanie również wzbogacona o zadaszenie tuż przy wejściu do budynku.
Równie interesująco będzie prezentować się wnętrze dworca. Do dyspozycji podróżnych zaprojektowano poczekalnię o powierzchni około 30 m kw., w której część ścian została przeszklona, a pozostałe pomalowane na biało. Stanowią one tak pożądany w nowoczesnej architekturze kontrast dla szarej posadzki pomieszczenia. Dopełnienie aranżacji wnętrza stanowi sufit, gdzie zdecydowano się na wyeksponowanie delikatnie zdobionych krokwi. To posunięcie dodaje utrzymanemu w odcieniach bieli i szarości wnętrzu nieco ciepła. Poza inspirującym wystrojem w poczekalni podróżni znajdą ławki z miejscem na bagaż, gabloty z rozkładem jazdy, zegar, elektroniczne tablice przyjazdów i odjazdów pociągów. W jej sąsiedztwie zaprojektowano toalety.
Zmiany zajdą w bezpośrednim otoczeniu dworca. Ułożone zostaną nowe chodniki, uporządkowana zostanie zieleń oraz zamontowane zostaną nowe elementy małej architektury. W pobliżu dworca powstaną również wiata rowerowa ze słupkiem naprawy rowerów oraz dwa miejsca parkingowe dla osób z niepełnosprawnościami.
R(e)ytro dworzec
Dworzec w Rytrze zachowa swoją historyczną bryłę, a także wygląd elewacji, która zostanie pomalowana na jasny kolor. W projekcie uwzględniono renowację cokołu z piaskowca oraz odtworzenie stolarki okiennej i drzwiowej na wzór historycznej. Ciekawostką będzie przywrócenie wiaty od strony peronów, która zostanie wsparta na drewnianych słupach i pokryta, jak całe zadaszenia, dachówką w kolorze naturalnej czerwieni. Całość w ten sposób uzyskanego efektu estetycznego podkreśli iluminacja zarysowująca kształt budynku. Nowymi elementami będą napisy przestrzenne z nazwą stacji, napisem dworzec kolejowy i logotypem PKP.
Sporo zmian czeka wnętrze budynku. Przestrzeń obsługi podróżnych zaprojektowano w centralnej części dworca. Będzie urządzona na wskroś nowocześnie. Dominującym kolorem będą biele (sufit, ściany) i jasne szarości (posadzka gresowa, okładzina winylowa w dolnej części ścian). Całość aranżacji uzupełnią wykonane ze stali nierdzewnej ławki, a także gabloty, zegar, elektroniczne tablice przyjazdów i odjazdów pociągów. Nowoczesny charakter wnętrza podkreślą, proste i geometryczne oprawy LED. Poczekalnia będzie centrum dworca, bezpośrednio z niej dostaniemy się do toalet. Natomiast w skrzydłach dworca, z osobnymi wejściami od zewnątrz, zaprojektowano przestrzeń na potrzeby samorządu lokalnego, lokale na wynajem oraz przeznaczone na potrzeby spółek kolejowych.
Zmieni się także aranżacja przestrzeni wokół dworca. Po obydwóch stronach budynku powstaną parkingi rowerowe. Od strony południowej zostanie wybudowana wiata wraz z miejscem do odpoczynku oraz stacją naprawczą jednośladów. Natomiast od strony północnej, bliżej ulicy – stojaki rowerowe, za którymi na trawniku znajdzie się rzeźba kwietna. Nowe będą nawierzchnie piesze wokół dworca oraz elementy małej architektury – ławki, kosze oraz gabloty. Na dotychczasowym parkingu przewidziano natomiast naprawę nawierzchni oraz wyznaczenie miejsc postojowych, w tym dla osób z niepełnosprawnościami.
Barcice – klasyka i nowoczesność
Ostatnim z trzech obiektów, na których właśnie rozpoczęto prace budowlane, jest dworzec w Barcicach. Posiada on klasyczną bryłę i wygląd. Renowację przejdzie elewacja budynku, która zyska nowy jasnobeżowy kolor, a w górnych partiach zostanie pokryta brązowym deskowaniem. Z innych elementów, które nadadzą charakter dworcowi po przebudowie, są: brązowa stolarka okienna i drzwiowa, odtworzona na wzór historycznej, wiata przylegająca do dworca oraz nowe poszycie dachowe, wykonane z dachówki w kolorze naturalnej cegły. Ciekawym elementem wyglądu dworca będą nowe podświetlane napisy oraz zegar „semaforowy” zamontowany na elewacji od strony peronu. Elewacja zyska również iluminację nocną podświetlająca zarys bryły budynku.
Wnętrze dworca to połączenie nowoczesności i historii. Jego centralnym punktem będzie poczekalnia utrzymana w odcieniach bieli i szarości, zgodnie ze współczesnymi trendami w architekturze wnętrz. Białe będą prawie całe ściany i sufit, a jasnoszare – posadzka i okładziny w dolnej części ścian. Architekci zdecydowali się również na wyeksponowanie drewnianych krokwi w suficie wyższej części poczekalni, co doda wnętrzu charakteru. W poczekalni podróżni znajdą ławki z miejscem na bagaż, gabloty z rozkładem jazdy, zegar, elektroniczne tablice przyjazdów i odjazdów pociągów. W jej sąsiedztwie zaprojektowano toalety. Pozostałe pomieszczenia na dworcu przeznaczono pod funkcje techniczne.
Podobnie jak w pozostałych dwóch projektach w przypadku Barcic metamorfozę przejdzie najbliższe otoczenie dworca. Z krajobrazu zniknie, znajdujący się tuż obok budynek gospodarczy, a jego miejsce zajmą tereny zielone, w których sąsiedztwie powstanie wiata rowerowa z miejscami do odpoczynku oraz słupkiem naprawczym dla jednośladów. Tuż przy dworcu zaprojektowano również nowe chodniki oraz miejsce parkingowe dla osoby z niepełnosprawnościami, a także po drugiej stronie torów kilka miejsc postojowych. Całość aranżacji przestrzeni w najbliższej okolicy dworca zostanie uzupełniona o elementy małej architektury, takie jak ławki, kosze, oświetlenie oraz rzeźbę kwietną.
Przyjazne, eko i bezpieczne!
Dworce w Zubrzyku, Rytrze i Barcicach nie zyskają tylko na wyglądzie. Dzięki przebudowom staną się one przyjazne osobom z niepełnosprawnościami oraz środowisku, a także bezpieczne. W projektach zlikwidowano bariery architektoniczne utrudniające poruszanie się w ich przestrzeni osobom o ograniczonej sprawności ruchowej. Wprowadzono również szereg usprawnień. Wśród nich m.in. ścieżki prowadzące, oznaczenia w alfabecie Braille’a, kontrastową kolorystykę wnętrz oraz plany dotykowe dworców. W pełni do potrzeb osób z niepełnosprawnościami będą dostosowane toalety, a przy każdym dworcu pojawią się miejsca parkingowe przeznaczone wyłącznie dla tych osób.
Dworce będą przyjazne również środowisku. Każdy z nich zostanie wyposażony w oświetlenie w technologii LED wraz z automatyką sterującą, panele fotowoltaiczne do produkcji „zielonej energii” oraz systemy BMS (Building Management System) sterujące urządzeniami i instalacjami w budynku, zapewniające optymalizację zużycia wody, energii, elektrycznej i cieplnej. Wśród zaprojektowanych rozwiązań ekologicznych znalazły się jeszcze pompy ciepła do ogrzewania budynków oraz centrale wentylacyjne z odzyskiem ciepła. Ostatnim aspektem, na który położono nacisk w inwestycjach, jest bezpieczeństwo obiektów i podróżnych, dlatego wszystkie dworce zostaną wyposażone w nowoczesne systemy monitoringu, kontroli dostępu oraz sygnalizacji włamania i napadu.
Planowany termin zakończenia przebudów dworców Zubrzyk, Rytro i Barcice to początek 2023 roku. Koszt inwestycji to odpowiednio 3,36 mln zł, 6,44 mln zł i 4,22 mln zł. Inwestorem są Polskie Koleje Państwowe, a za projekt i wykonanie przebudów odpowiada SKB S.A.
W Dolinie Popradu w ramach PID 2016-2023 zostanie przebudowanych jeszcze dziewięć dworców: Piwniczna, Piwniczna-Zdrój, Wierchomla Wielka, Żegiestów, Żegiestów-Zdrój, Stary Sącz, Łomnica-Zdrój, Młodów oraz Milik.
