W ostatnich latach coraz większą popularnością cieszą się wszelkie inicjatywy podejmowane po to, by na nowo wykorzystać dostępne już miejsca i dzięki zainwestowanym środkom przystosować je do nowych realiów. Kryzys obszarów zdegradowanych jest postrzegany jako negatywne zjawisko oddziałujące na kwestie społeczne, gospodarcze oraz przestrzenno-funkcjonalne, a odpowiedzią staje się proces rewitalizacji – interwencji w lokalną społeczność i gospodarkę.
Zgodnie z obowiązującym aktami prawa rewitalizacja postrzegana jest jako: ,,proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych, prowadzony w sposób kompleksowy, poprzez zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie, prowadzone przez interesariuszy rewitalizacji na podstawie gminnego programu rewitalizacji.
Programy rewitalizacji opracowywane są w formie dokumentu, który tworzony jest w oparciu przede wszystkim o wizję obszaru do której dostosowuje się podjęte działania mające służyć realizacji wizji oraz plan finansowy. Obszary rewitalizacji to budynki użyteczności publicznej, parki, kapliczki i inne ważne miejsca. Rewitalizacja ma prowadzić do wykorzystania istniejącej już infrastruktury i dostosowania jej do obecnych standardów.
Interesariuszami rewitalizacji są liczne podmioty i osoby do których należą: mieszkańcy obszaru rewitalizacji, właściciele, użytkownicy wieczyści nieruchomości i podmioty zarządzające nieruchomościami znajdującymi się na tym obszarze, w tym spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty mieszkaniowe, społeczne inicjatywy mieszkaniowe, towarzystwa budownictwa społecznego oraz członkowie kooperatywy mieszkaniowej współdziałający w celu realizacji na obszarze rewitalizacji inwestycji mieszkaniowej, podmioty prowadzące lub zamierzające prowadzić na obszarze gminy działalność gospodarczą, podmioty prowadzące lub zamierzające prowadzić na obszarze gminy działalność społeczną, w tym organizacje pozarządowe i grupy nieformalne, jednostki samorządu terytorialnego i ich jednostki organizacyjne, organy władzy publicznej oraz inne niewymienione podmioty.
Czy tworzenie programów rewitalizacji i przystosowywanie budynków i miejsc jest tanie? Z pewnością nie – remonty nigdy do tanich nie należą, to studnia bez dna. Z pewnością jednak warto starać się o to by przestrzeń wokół była ładna. Warto zwrócić że środki na inwestycje pochodzą nie tylko z budżetu samorządu terytorialnego, ale również z programu finansowanych ze środków budżetu państwa oraz Programów Unii Europejskiej.
Co ważne działania podejmowane w ramach procesów rewitalizacji oddziałują na kilka różne grupy interesariuszy. Wizerunek gminy, miasta jest kreowany również w oparciu o wygląd przestrzeni, dlatego tak istotne by dbać o przestrzeń wokół i wykorzystanie dostępnych już budynków. Pomysły na rewitalizacje to okazja do konkurowania między konkretnymi jednostkami, projektującymi i miastami, które szczycić mogą się efektami działań.
Źródła:
Art. 2. Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz. U. z 2021 r. poz. 485, z 2023 r. poz. 28.).
Art. powstał w ramach projektu pn. Społeczne Strategie Rozwoju Turystyki w ramach Rządowego Programu NOWEFIO.
