Bez wątpienia samobójstwa i próby samobójcze budzą wiele emocji niezależnie od wieku i przyczyny targnięcia się na swoje życie. Co takiego kieruje osobą, które nie chce żyć i sama chce decydować o momencie śmierci? Przyczyny są różne i bardzo złożone.
Czynniki wzrostu ryzyka popełnienia samobójstwa: to między innymi strata kogoś bliskiego na skutek śmierci, rozwodu, separacji; przeżywanie poważnych problemów osobistych i zawodowych; nadużywanie alkoholu i innych używek, doświadczenie bólu fizycznego lub/i psychicznego; przewlekła, nieuleczalna choroba; trudności finansowe, pogorszenie warunków socjalnych; nie utrzymywanie kontaktów społecznych, przeżywanie smutku, stanów depresyjnych, przygnębienia; doświadczenie ostrego lub przewlekłego stresu; konflikty w rodzinie, zaburzenie relacji, zawód miłosny, wykluczenie, zagrożenie marginalizacją i wiele innych czynników.
Sygnały ostrzegawcze mogące sygnalizować samobójstwo:
- Mówi o popełnieniu samobójstwa lub porusza tematy związane ze śmiercią.
- Jest bardzo zainteresowana problematyką śmierci i umierania.
- Podjęła już wcześniej próbę odebrania sobie życia.
- Drastycznie zmienia swoje zachowanie, przyzwyczajenia.
- Ma problemy z jedzeniem i spaniem.
- Wycofuje się z kontaktów towarzyskich i pod wpływem nastroju zrywa przyjaźnie.
- Traci zainteresowanie rodziną, pracą i otoczeniem.
- Przygotowuje się do śmierci: rozdaje ważne rzeczy, pisze testament, porządkuje swoje sprawy.
- Podejmuje nieadekwatne do sytuacji, ryzykowne działania.
- Przestaje dbać o swój wygląd zewnętrzny.
- Zwiększa spożycie alkoholu i pod jego wpływem wyraża sugestie, że nikt jej nie lubi, nie rozumie, że życie jest trudne i nawet bliscy nie chcą pomóc.
- Uskarża się na objawy przewlekłego stresu np. bóle głowy i bezsenność.
- Ulega skrajnym wahaniom nastroju – jest drażliwa, agresywna oraz pobudliwa lub apatyczna.
- Obniża aktywność i efektywność w pracy.
W 2023 roku polska policja zarejestrować miała 2139 prób samobójczych wśród dzieci i młodzieży, z czego 146 zakończyło się zgonem. W aż ośmiu województwach zanotowano wzrost wobec roku 2022. Należy również zwrócić uwagę iż przedstawione na podstawie zapytań do komend miejskich może nie oddawać skali problemu i nie zawierać nieujętych w statystykach prób samobójczych.
Gdzie szukać pomocy?
Jeśli dzieje się coś złego i wiesz, że życie i zdrowie tej osoby jest zagrożone, zadzwoń pod numer alarmowy 112 i postaraj się przekazać służbom lokalizację miejsca, w którym znajduje się ktoś potrzebujący pomocy. Pamiętaj, w takich sytuacjach ogromne znaczenie ma czas.
Korzystaj z bezpłatnych telefonów pomocowych, takich jak m.in.:
116 123 – bezpłatny kryzysowy telefon zaufania dla dorosłych, czynny 7 dni w tygodniu od 14:00 do 22:00,
800 70 22 22: całodobowe centrum wsparcia dla osób dorosłych w kryzysie psychicznym,
116 111 – bezpłatny kryzysowy telefon zaufania dla dzieci i młodzieży, czynny 7 dni w tygodniu, 24 godziny na dobę,
800 12 12 12 – Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka, czynny 7 dni w tygodniu 24 godziny na dobę.
22 484 88 01 ITAKA – Antydepresyjny telefon zaufania Czynny od poniedziałku do piątku od 15:00 do 20:00
22 484 88 04 ITAKA – Telefon Zaufania Młodych Dyżury psychologów od poniedziałku do soboty, od 12:00 do 20:00
0 800 108 108 Bezpłatna linia wsparcia dla osób po stracie bliskich (poniedziałek-piątek od 14.00 do 20.00)
22 425 98 48 Telefoniczna Pierwsza Pomoc Psychologiczna (poniedziałek – piątek od 17:00 do 20:00 / sobota od 15:00 do 17:00)
