W ubiegły piątek tj. 10.11.2023 r. odbyły się uroczystości związane z jubileuszem 120-lecia szkoły średniej w Starym Sączu. Święto Szkoły obejmowało uroczystą Mszę świętą oraz późniejsze spotkanie w budynku starosądeckiego kina ,,Sokół”. Wydarzenie stało się okazją do wręczenia na ręce dyrektora statuetki Duże Złote Jabłko Sądeckie, przyznanej szkole „w podziękowaniu gronu pedagogicznemu za wybitne osiągnięcia w kształtowaniu młodych umysłów”. Ta niezwykła okoliczność zgromadziła dyrekcję, nauczycieli, pracowników i uczniów starosądeckiego ZS, a jubileusz uświetnił koncert Miejskiej Orkiestry Dętej w Starym Sączu oraz wystąpienia przedstawicieli władz miasta i powiatu.
Największa szkoła średnia w powiecie obecnie jest miejscem kształcenia młodzieży w zakresie technikum: leśnego, ekonomicznego, turystycznego, gastronomicznego, energetyki odnawialnej, informatycznego i programistycznego oraz wielozawodowej szkoły branżowej. Prześledźmy, jak do tego doszło.Na początku minionego wieku, Edward Szyajer, burmistrz Starego Sącza, 5 X 1903 r. otworzył Państwowe Seminarium Nauczycielskie Męskie w budynku szkoły średniej – mimo braku zaplecza, internatu i odpowiedniej infrastruktury szkoła powstała, by dać szanse na kształcenie. Zawód nauczyciela był gwarantem osiągnięcia sukcesu, dlatego też trudno nie wspomnieć o zaangażowaniu lokalnej społeczności – otwarciu ,,Funduszu Ubogich Uczniów”, który pozwalał na zapewnienie możliwości nauki młodzieży. Zainteresowanie było ponad dwukrotnie wyższe niż dostępne miejsca – uczniowie pochodzili z 26 ówczesnych powiatów i stanowili istną mieszankę narodowościowo-kulturową. Mimo skromnych możliwości finansowych oddolnie podejmowane były inicjatywy mające zintegrować uczniów. Były to miedzy innymi Hufiec szkolny, harcerstwo czy agendy rozszerzające zainteresowania młodzieży z dziedziny biologii, muzyki teatru i literatury, a wraz z rozwojem szkoły pojawiły się również sekcja sportowa i taneczna. Spośród miejsc, gdzie odbywały się zajęcia, należy wspomnieć ratusz, szkołę powszechną przy ul. Daszyńskiego. Męskie Seminarium Nauczycielskie funkcjonowało tylko do 1935/36. Po dwóch latach przerwy udało się ponownie utworzyć w Starym Sączu Państwowe Gimnazjum Męskie oraz Liceum Pedagogiczne. W czasie II wojny światowej w okupowanym mieście udało się wykształcić 41 absolwentów, co potwierdzone zostało zdanym egzaminem dojrzałości. Okres działalności Liceum Pedagogicznego przypadający na czasy powojennej Polski to wyzwanie. Oczywiste zmiany w rzeczywistości związanej z komunizmem i funkcjonowaniem PZPR zachodziły również w edukacji. Obowiązek edukacyjny wykreował popyt na pracę nauczycieli, co spowodowało wzrost popularności tego kierunku nauki. Duże klasy, brak zaplecza oraz zgrzyt między katolickimi ,,internatami”, a szerzeniem idei socjalizmu to tylko niektóre aspekty, które miały realny wpływ na stan faktyczny funkcjonowania placówek oświatowych. Warto wspomnieć o dyrektorach, którzy kierując placówką, dbali o jej rozwój. Bez wątpienia szczególnie wyróżnił się Jan Migacz, który w trakcie swojej 20-letniej pracy poświecił się idei szkolnictwa. Powstanie boiska, internatu, dobudowa poddasza, remont budynku i rozwój placówki to bez wątpienia jego zasługa. Na terenie szkoły działały liczne kółka zainteresowań i organizacje młodzieżowe, w których działania uczniowie chętnie się angażowali. W 1970 roku postało technikum chemiczne, od którego nazwy zaczęto nazywać cały budynek, oraz technikum ekonomiczne i leśne. Pięć lat później, w 1975 roku powstał Zespół Szkół Zawodowych w Starym Sączu im. Władysława Orkana. W placówce nauka obejmowała popularne wówczas kierunki kształcenia. Obecny kształt ZS związany jest z reformą połączenia w 2011 roku trzech szkół średnich funkcjonujących na terenie miasta w jedną placówkę, w skład której weszły: Zespół Szkół Zawodowych im. Władysława Orkana, Zespół Szkół Drzewno-Mechanicznych oraz Zespół Szkół nr 2. W roku 2013 szkoła otrzymała imię znanego starosądeczanina ks. prof. Józefa Tischnera.
Teraźniejszy charakter, renoma szkoły średniej to efekt wielu lat ciężkiej pracy zaangażowanych nauczycieli i pedagogów, którzy przyczynili się swoją pracą do wychowania wielu pokoleń młodzieży. Szkoła to nie tylko budynek, ale również społeczność, ludzie, którzy organizują i przygotowują liczne konkursy, zajęcia dodatkowe, a kształcenie w zawodzie odbywa się w sposób praktyczny.Jako absolwentka widzę w tym miejscu nie tylko budynek, gdzie spędziłam 4 lata szkoły średniej, ale miejsce, które darzę wielkim sentymentem, bo pozwoliło mi na wielopłaszyznowy rozwój.Foto.: Archiwum ZS w Starym Sączu
M. Piluch: ,,Stuletnia historia Zespołu Szkół Zawodowych im. Władysława Orkana w Starym Sączu.” Stary Sącz 2003.
Jako absolwentka widzę w tym miejscu nie tylko budynek gdzie spędziłam 4 lata szkoły średnie, ale miejsce, które darzę wielkim sentymentem, bo pozwoliło na wielopłaszyznowy rozwój.
Foto.: Archiwum ZS w Starym Sączu
M. Piluch: ,,Stuletnia historia Zespołu Szkół Zawodowych im. Władysława Orkana w Starym Sączu.” Stary Sącz 2003.
