Teatroterapia to koncepcja, której głównym założeniem jest wychowanie przez teatr. Do jej podstawowych celów zalicza się osiągnięcie wewnętrznego wzrostu oraz wzbogacanie osobowości, dzięki jej oczyszczającemu wpływowi na psychikę człowieka. Teatroterapia wiąże się pośrednio z tzw. „teatrem edukacyjnym” oraz „terapią poprzez sztuki teatralne”, lecz nie należy jej mylić z tymi dwoma koncepcjami terapeutycznymi. Teatroterapia realizowana jest poprzez spontaniczne przedstawienie teatralne, które sprzyja odreagowaniu tłumionych uczuć, przez co w pewnym stopniu umożliwia stanie się osobą, którą chciałoby się być. Uczestniczenie dzieci oraz młodzieży w zajęciach teatralnych jest niezwykle ważne.
W ramach projektu pn. „Sztuka w nauce – nauka w sztuce” realizowanego przez Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych ERAZMUS zorganizowane zostały warsztaty teatralne dla dzieci i młodzieży w Teatrze Nowym w Nowym Sączu.
Można wyróżnić trzy rodzaje teatroterapii: psychodramę, dramę oraz pantomimę. Psychodrama definiowana jest, jako spontaniczne przedstawienie teatralne pozwalające na uwidocznienie i ponowne przeżycie konfliktów interpersonalnych w ramach terapeutycznych. Uczestnicy psychodramy muszą mówić o sobie i swoich odczuciach.
Spontanicznym przedstawieniem teatralnym jest również drama. Występuje ona w dwóch formach: jako metoda pomocnicza przy nauczaniu przedmiotów szkolnych lub jako samoistna metoda kształcenia osobowości człowieka poprzez rozwijanie wyobraźni i wrażliwości, uczenie aktywnej twórczości oraz kształcenie umiejętności współpracy z innymi ludźmi. Uczestnicy dramy mają dowolność, jeśli chodzi o wybór ról, a także naśladowanie rozmaitych sytuacji, osób czy przeżyć zaobserwowanych w rzeczywistości.
Pantomima jest z kolei przedstawieniem niemym. Dominującymi środkami wyrazu w jej przypadku są tym samym ruch, gesty oraz mimika twarzy. Dzięki temu pantomima eksploatuje komunikację niewerbalną. Szczególnie ważna dla zastosowań terapeutycznych jest tzw. pantomima terapeutyczna (w odróżnieniu od pantomimy klasycznej przeznaczonej do wystawiania na scenie), określana również mianem psychogimnastyki. Opiera się ona na założeniach terapii ruchem, gestem i mimiką. Pantomima terapeutyczna znajduje zastosowanie głównie w psychoterapii i polega na naprzemiennym oglądaniu i odgrywaniu scen o charakterze pantomimicznym przez uczestników sesji.
Teatroterapia jest bardzo ważna – zwłaszcza w okresie dojrzewania (młodzież), jak również w rozwoju dzieci (zajęcia teatralne wpływają pozytywnie na psychikę od najmłodszych lat).
Agnieszka Michalik
Fot.: pixabay.com (zdjęcie główne – ilustracyjne), warsztaty teatralne w Teatrze Nowym w Nowym Sączu
