Finanse publiczne to bardzo znane i często używane sformułowanie, które wiąże się z istotnymi sprawami w państwie. Czy jednak każdy z nas dobrze rozumie to stwierdzenie i zdaje sobie sprawę z tego, jakie zadania są z nim związane, jakie ma funkcje oraz przez jakie instytucje te finanse są wykorzystywane?
Co musisz wiedzieć na temat finansów publicznych
Finanse publiczne dotyczą zjawisk oraz procesów związanych z gromadzeniem pieniędzy, a także podziałem tych środków pieniężnych przez władze publiczne. Finanse publiczne pochodzą w szczególności z danin publicznych, majątku publicznego oraz przychodów zwrotnych, wśród których wyróżniamy kredyty, pożyczki, a także emisję papierów wartościowych. Środki te dzielą się na finanse państwa, finanse jednostek samorządu terytorialnego oraz finanse systemu ubezpieczeń społecznych. Gdzie wykorzystywane są finanse publiczne? Ze zgromadzonych środków publicznych realizowane są cele oraz zadania publiczne w różnych kategoriach wydatków, wśród których możemy wyróżnić dotacje, świadczenia, a także wydatki bieżące oraz majątkowe. Ustawa o finansach publicznych podkreśla, że gospodarka środkami publicznymi jest jawna, dlatego osoby zainteresowane mają możliwość zapoznać się ze sporządzonymi sprawozdaniami z wykonania budżetu państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego.
Podstawowe funkcje finansów publicznych
Do powszechnie znanych funkcji finansów publicznych i jednocześnie podstawowych zalicza się funkcję alokacyjną, redystrybucyjną i stabilizacyjną. Funkcja alokacyjna to nic innego, jak pobieranie i gromadzenie środków pieniężnych, które następnie są wykorzystane do realizacji ustalonych zadań publicznych. Funkcja redystrybucyjna związana jest ze zmniejszaniem nadmiernych różnic dotyczących poziomu dochodów różnych grup społecznych, gdzie tworzy się warunki bezpieczeństwa socjalnego dla najuboższych jednostek w społeczeństwie. Ta funkcja obejmuje podział dochodów za pomocą podatków pomiędzy dane grupy społeczne, a różne grupy podatników, a także między państwo i samorząd. Ostatnia z funkcji, a więc funkcja stabilizacyjna jest niezbędnym elementem w łagodzeniu skutków powstałych w wyniku realizowania dwóch wcześniej wymienionych funkcji. Ma ona za zadanie załagodzić wahania cyklu koniunkturalnego poprzez wykorzystanie przeznaczonych do tego instrumentów.
Fot.: pixabay.com (zdjęcie główne – ilustracyjne)
