Patriotyzm dla wielu ludzi jest sposobem na życie. Wartości Bóg, Honor, Ojczyzna utożsamiane z postawą patriotyczna przestają być tak popularne jak kilkadziesiąt lat temu – jednak nie ma próżni – ich miejsce zajmuje patriotyzm XXI. Każda epoka miała swoją własna definicję i normy zachowania uchodzące za patriotyczne, godne naśladowania, ,,porządne’’. Romantyczna natura Polaków, zawirowania historyczne, potyczki i wojny pozostawiały wiele miejsca na przelewy krwi i ginięcie ku chwale ojczyzny. Pozytywizm i pragmatyzm nieco ostudziły idealistyczne deklarację i chęć walki – ginięcia w imię ojczyzny na rzecz pracy i dobrego życia. Patriotyzm to przede wszystkim postawa i wybór niezależnie od czasów w których żyjemy, co świetnie obrazują słowa Piotra Cywińskigo: ,,Łatwiej i chyba trafniej mówić jednak o patriotyzmie poza drutami obozu. Patriotyzm należy do wyborów ludzkich. Przestrzeń wolności pełniej ukazuje możliwość i wartość wyboru. Nie w dniu próby, nie w sytuacji skrajnego zagrożenia, nie pod wszechogarniającą walką o życie, ale właśnie w przestrzeni maksymalnej wolności wybór ludzki przechodzi swoją najcięższą próbę.”
Aleksander Kamiński w jednej ze swoich książek pt.: ,,Kamienie na szaniec” zwraca uwagę na różnicę między słowami a czynami. ,,Patriotyzm nie polega na przekrzykiwaniu się kto Polskę bardziej kocha. Rzecz w tym, aby po cichu, z zaciętymi zębami, nieco pochylonym karkiem, ale z podniesioną głową żyć w niej i nie uciekać.’’ Pokolenie Kolumbów, które bezpowrotnie utraciło beztroskie życie przez brutalność wojny musiało nauczyć się żyć z tramą w komunistycznej rzeczywistości – innym świecie. Obrady okrągłego stołu, fakt, że Polska stało się wolnym niepodległym krajem sprawił, że walka przestała mieć sens, a przesłanie to kierowane do pokolenia Kolumbów wydaje się być istotne również w naszym życiu wiele lat później. Nie bez znaczenia staje się fakt, iż postawa patriotyczna nabiera nowego charakteru zmienia się z czasem w związku z zachodzącymi w życiu zmianami.
Patriotyzm gospodarczy
Pojęcie patriotyzmu gospodarczego wynika z ewolucji patriotyzmu i dostosowaniu postawy do obecnych warunków bytowych. Niegdyś przejawem patriotyzmu była walka o wolność, niepodległość okupiona ofiarami natury materialnej czy związane z poświeceniem życia. Obecnie zmienia się sposób życia. Patriotyczna postawa nie zniknęła, ale ewoluowała i nadal przenika do życia na warunkach odpowiadających potrzebom i realiom dzisiejszego świata, społeczeństwa. Wiele czynników wpływa na ludzkie wybory, a wolność jaką daje nam życie w rozwiniętym społecznie i gospodarczo kraju pozwala na świadomość i konsekwentne realizowanie celów w miejscu zamieszkania dając tym samym pole do poparcia ideologii zasad czy sposobów życia zgodnym z przekonaniami jednostki.
Etymologia patriotyzmu gospodarczego wiąże się z połączeniem znaczenia słów patriotyzm i gospodarka: Patriotyzm gospodarczy przejawia się jako zespół wszelkich działań podejmowanych przez jednostkę, podmioty gospodarcze w celu wspierania rodzimych przedsiębiorców w ujęciu lokalnym, regionalnym czy wreszcie krajowym, a tym samym stymulowaniem i dbaniem o polską gospodarkę.
Patriotyzm z [łac.<gr.], w znaczeniu ogólnym wszelkie umiłowanie ojczyzny jako miejsca swojego pochodzenia i/lub zamieszkania.
Gospodarka to „całość mechanizmów i warunków działania podmiotów gospodarczych związana z wytwarzaniem i podziałem dóbr i usług”
,,Patriotyzm gospodarczy, a w mniej rozpowszechnionym ujęciu – etnocentryzm konsumencki, wyraża się przede wszystkim w kupowaniu produktów rodzimej produkcji. Do innych działań o charakterze ekonomicznym, które bywają traktowane jako przejawy patriotyzmu ze względu na to, że przypisuje się im pozytywny wpływ na daną wspólnotę lub zbiorowość, zalicza się niekiedy również uczciwe płacenie podatków czy kupowanie w określonych sklepach (np. należących do lokalnych właścicieli). W badaniu interesowało nas to, czy w codziennych zakupach może się wyrażać postawa patriotyczna i czy taka motywacja w praktyce kieruje naszymi wyborami konsumenckimi.“
Plusy i minusy patriotyzmu gospodarczego
Hasło ,,Myślę globalnie działam lokalnie” mimo iż używany głownie przez ekologów może być swobodnie adaptowany przez ekonomistów czy socjologów. Każde działanie człowieka może charakteryzować się lokalnym zasięgiem oddziaływania i czerpaniem inspiracji od osób, krajów, przedsiębiorstw, które mają swoje pomysły i rozwiązania danych konkretnych problemów.
Globalizacja pozwala na dostęp do zasobów, produktów usług, a także inspiracji światem krajami ludźmi i innowacyjnymi rozwiązaniami. Pozwala jednocześnie na szycie rozwiązań na miarę. Transport, przesyłanie produktów, tranzyt stanowią istotną gałąź gospodarki. Zakup produktów i usług służy do zaspokajania wykształconych potrzeb ludzi. Każdy chce kupować w cenach konkurencyjnych w sposób celowy i oszczędny wydawać pieniądze. Często związane jest to z zakupem produktów gorszej jakości. Jednocześnie istnieje podnoszona przez ekonomistów i patriotów tematyka wspierania lokalnych przedsiębiorców i rodzimej produkcji w celu uzyskania korzyści skali. Często te interesy się wykluczają, ponieważ korzystniejsze cenowo okazują się rozwiązania z zagranicznymi produktami. Podnoszona kwestią daleko wychodzi jednak poza aspekt finansowy, ponieważ może świadczyć o poczuciu przynależności, odpowiedzialności – budowaniu więzi z krajem. Kupując produkty polskie możemy wydając nasze pieniądze decydować o dalszym przeznaczeniu ich części.
Źródła: A. Kamiński, Kamienie na szaniec; Encyklopedia PWN, Słownik Języka Polskiego, Raport z badań CBOS 2017 Patriotyzm Gospodarczy klik
